Wat vraagt opdrachtgeverschap van woningcorporaties en hoe werk je samen met de markt aan een mooie toekomst voor je huurders. Aanbesteden op de laagste prijs aan de hand van een bestek was lange tijd dé manier van werken in de corporatiebranche. Echter, steeds meer corporaties zien en ervaren dat deze werkwijze niet het gewenste resultaat en de beoogde kwaliteit en tevredenheid oplevert. En al helemaal niet met het oog op de toekomst. Neem alleen al de verduurzamingsopgave. Alle corporatiewoningen CO2-neutraal maken voor 2050: kan dat met traditioneel opdrachtgeverschap? Nee, want de markt heeft daar simpelweg niet de materialen en de mensen voor. Alleen met integrale oplossingen waarbij we gebruikmaken van de technologische mogelijkheden realiseren we de opgaven waar we voor staan, met hoge kwaliteit zelfs en lage kosten. Maar dit lukt niet als we opdrachten in de markt blijven zetten zoals we dat altijd al deden. We moeten het anders, slimmer en beter aanpakken met elkaar. Anders opdrachtgeven en anders samenwerken met de markt. Dat vraagt wel wat. Te beginnen met strategische beslissingen op topniveau die consequent op operationeel niveau worden uitgevoerd. Je organisatie moet waarschijnlijk helemaal om. Makkelijk is dat niet. Het kan echter wel, en het moet ook gewoon. Je bent nu een aanjager in de vernieuwing die zo hard nodig is. En hoe je dat doet, daarover gaat dit boek.

Risicomanagement is een dynamisch proces dat onderhevig is aan voortschrijdende inzichten. Het beruchtste voorbeeld hiervan is asbest. Eens was het een wondermiddel: sterk, slijtvast, bestand tegen inwerking van buitenaf door zuren en logen en bestand tegen hoge temperaturen. Nu is het een risico dat groot in het nieuws komt en massaal uit woningen verwijderd moet worden. Dit soort voorbeelden leert dat de corporatiesector continu alert moeten blijven door nieuwe ontwikkelingen te volgen en kennis te delen. De projectgroep ‘Veilig en Gezond Wonen’ probeert met deze eerste uitgave van ‘Code Rood’ een steentje bij te dragen aan dit dynamische proces. In dit praktijkboek is informatie bijeengebracht uit zowel de theorie als de praktijk van woningcorporaties en adviesbureaus. Zo is getracht een integraal beeld te schetsen van technisch risicomanagement in de bestaande woningvoorraad. Het traject van risicobeheersing zal het risicobewustzijn in de organisatie vergroten en de gezamenlijke kennis over risicomanagement verbeteren. Het praktijkboek bestaat uit twee delen: deel II geeft inzicht in de aanwezigheid van risico’s in de bestaande woningvoorraad, terwijl deel I een leidraad biedt voor het maken van keuzes in de aanpak van risicomanagement als programma. De projectgroep ‘Veilig en Gezond Wonen’ is een samenwerking van de woningcorporaties Portaal, De Sleutels, Waterweg Wonen, Woonpunt, Ieder1, Wooninvest, Woonbedrijf, Havensteder en ingenieurs- en adviesbureau pvm.

Er is iets aan een gebouw van stro en leem dat gevoelens oproept die traditioneel gebouwde huizen niet hebben. Is het het gebruik van natuurlijke materialen, de afwezigheid van giftige stoffen en straling, de kwaliteit van de lucht, de demping van het geluid of hebben de architectuur en de knuffelmuren er iets mee te maken? Waarschijnlijk dragen alle hierboven genoemde punten bij aan de weldaad van een "strobalen" huis. Hoe het ook komt... Een huis van stro spreekt tot de verbeelding en is een bijzonder goed alternatief voor de gangbare manier van bouwen en dan niet alleen vanuit een ecologisch standpunt. Dit boek bevat veel inspirerende, voltooide projecten in Nederland van gebouwen, die zijn gebouwd met stro. Ook wordt de geschiedenis van bouwen met stro en de huidige Nederlandse regelgeving ten aanzien van bouwen besproken. Daarnaast wordt gekeken naar de verschillende bouwtechnieken. Het is niet meer zozeer de vraag: "Waarom zou iemand willen bouwen met stro?", maar meer de vraag: "Op welke manier kan ik bouwen met stro?"

Daglicht vormt één van de belangrijkste bouwstenen van architectuur. Het is onontbeerlijk voor de gezondheid en productiviteit van de mens. Daglicht is bovendien gratis en de enige echt duurzame lichtbron. Het gebruik van daglicht is daarom een belangrijk instrument voor architecten. Bij veel opdrachtgevers en ontwerpers zijn de positieve kanten van daglicht onbekend. Ook zijn zij vaak niet op de hoogte van de technische en architectonische mogelijkheden om de negatieve effecten van daglicht te neutraliseren. Veel architecten blijken te weinig geïnspireerd om echt met daglicht te 'ontwerpen'.

Overal klinkt het geluid in de woningbouw, of het nu bestaand of nieuw betreft: ‘de bewoner centraal’. Het blijft vaak bij ideeën, woorden en suggesties. Als het zover is, dan stuit het vaak op uiteenlopende problemen, die zich richten op de uitvoerbaarheid, de kosten en de toekomstwaarde van dit maatwerk. Vooral dit laatste argument wordt vaak aangedragen door beheerders ‘oude stijl’, die denken dat als alles zoveel mogelijk gelijk is, dit de meeste kansen biedt op de markt. Maar net zo min als de gemiddelde bewoner bestaat, bestaat de zoektocht naar het ‘gemiddelde’ aanbod ook niet. Juist de verschillen maken het aanbod interessant en bieden de huidige en toekomstige bewoners iets om uit te kiezen. De grootschalige naoorlogse wijken met hun grote uniformiteit hebben laten zien dat de behoefte aan differentiatie en ruimte voor eigen identiteit groot is bij de bewoner. Nu is renovatie bij uitstek de mogelijkheid om maatwerk vorm te geven, zowel ten aanzien van de kwaliteit als het moment waarop de aanpassing wordt uitgevoerd. Juist de woongeschiedenis en de tientallen jaren van beheer hebben al de basis gelegd voor meer eigenheid. Dit boek is vooral een verslag van het renovatieproject ‘Flores Montal’, dat laat zien hoe alledaagse woonbehoeften vorm krijgen en tegelijkertijd ook hun begrenzingen kennen. Eigenlijk is het een plaatjesboek, omdat de beelden vertellen hoe er gewoond werd en hoe er nu, ruim vijftig jaar later, gewoond kan worden.

De toekomst wordt bepaald door het verleden. Daarom moet je begrip hebben van wat er is gebouwd, voordat je het kunt aanpassen. Het Essay laat zien binnen welke context de gebouwde voorraad tot stand is gekomen, zodat de kansen voor vandaag de dag zichtbaar worden. De vraag die centraal staat is: “Hoe kun je de huidige voorraad op zijn waarde schatten?” Na het ‘Manifest Renovatievisie 2050’ en het ‘Pamflet Renovatie als Hollands-Herontwerp’ is op 28 april 2014 het derde boek in de reeks verschenen: ‘Essay – De toekomst van de woningvoorraad’. De essentie van deze publicatie: woningtypologie als ordeningsprincipe.